เรื่องอัฐิธาตุนั้น ผู้มาใหม่บางคนก็อาจสับสน นึกว่ากระดูกของผู้เสียชีวิตที่ไหน ๆ ก็เรียกอัฐิธาตุบ้าง หรือไม่ก็เรียกปนเปกับพระบรมสารีริกธาตุบ้าง

ที่จริงแล้ว กระดูกคนทั่วไปเขาเรียกอัฐิเฉย ๆ ส่วนกระดูกของพระอริยเจ้าเท่านั้นที่เรียกว่าอัฐิธาตุ ซึ่งมีทัศนะต่างกันออกไปบ้าง เช่น บางท่านเชื่อว่าอัฐิธาตุจะเกิดกับพระอรหันต์เท่านั้น แต่สำหรับครูบาอาจารย์บางท่าน มีหลวงพ่อพุธ ฐานิโย และหลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ เป็นต้น มีทัศนะว่าตั้งแต่พระโสดาบัน กระดูกก็เป็นพระธาตุได้แล้ว เพียงแต่ลักษณะจะแตกต่างกัน (ซึ่งท่านก็มิได้แจกแจงความแตกต่างเอาไว้ อาจเพราะไม่เห็นว่าเป็นสาระสำคัญต่อการหลุดพ้น ตรงกันข้าม อาจทำให้ผู้ศึกษามัวหมกมุ่นอยู่)

ว่าโดยสรุป อัฐิธาตุก็คือ กระดูกของพระอริยเจ้าที่ถูกกลั่นด้วยจิตที่บริสุทธิ์หมดจดจากกิเลสตามชั้นภูมิของท่าน ส่วนอังคารธาตุนั้นหมายถึงพระธาตุที่มาจากเถ้าของส่วนที่เป็นเนื้อหนัง (คือส่วนที่นอกเหนือจากกระดูกนั่นเอง)

อัฐิธาตุถือเป็นประจักษ์พยานส่วนหลายที่ฟ้องถึงคุณธรรมของผู้นั้น และยังถือเป็นเครื่องสร้างกำลังใจให้ผู้ยังต้องศึกษาและปฏิบัติว่ามรรคผลนิพพานยังไม่สูญหายไปไหน ตราบเท่าที่ยังมีผู้เจริญในศีล สมาธิ และปัญญา ตามแบบอย่างที่พระพุทธองค์ทรงวางเอาไว้

สำหรับเรื่องระยะเวลาในการกลายสภาพจากอัฐิธรรมดาเป็นพระธาตุที่มีความมันวาว มีความใส หรือมีสีสันต่าง ๆ หรือที่มีลักษณะเป็นติ่งที่งอกออกมากระทั่งทยอยหลุดออกมา (ดังเช่นอัฐิธาตุหลวงปู่ดู่ในภาพ) ไม่เท่ากัน ท่านใดสำเร็จเร็วก็กลายสภาพเร็ว บางท่านยังมีชีวิตอยู่แต่เส้นเกศาและกระดูกที่ผ่าตัดออกมาก็กลายสภาพเป็นพระธาตุให้เห็นก็มีเช่น หลวงปู่แหวน เป็นต้น

และสำหรับผู้ที่มีความเชื่อส่วนตัวว่าหลวงปู่เป็นพระโพธิสัตว์ มิได้เป็นโสดาบัน....อรหันต์ แล้วกระดูกจะแปรเป็นพระธาตุได้หรือ 

คำตอบหนึ่งที่พอรับฟังได้ก็คือ "พระโพธิสัตว์ที่บารมีเต็มแล้ว ย่อมอยู่ในฐานะ พระอนาคามีชั้นพิเศษ" (คำพูดของหลวงปู่ดู่)

เรื่องการเคารพบูชาในพระธาตุนี้ จะบูชาอย่างคนหลงก็ได้ คือบูชาในฐานะสิ่งศักสิทธิ์ให้ร้องขอนั่นขอนี่ คล้ายกับเทพเจ้าองค์หนึ่ง หรือจะบูชาอย่างชาวพุทธจริง ๆ ก็ได้ คือบูชาอย่างเป็นที่ส่วนหนึ่งของพุทธานุสติ ธัมมานุสติ และสังฆานุสติ ว่าดูสิว่าพระพุทธเจ้า พระสงฆเจ้า ก็ล้วนเคยเป็นมนุษย์เดินดินธรรมดา ๆ คนหนึ่ง ท่านอาศัยน้อมนำธรรมะมาประพฤติปฏิบัติฝึกหัดดัดกายวาจาใจของท่าน จนกระทั่งความบริสุทธิ์ของใจท่านเข้าไปฟอกธาตุขันธ์ให้กลายเป็นพระบรมสารีริกธาตุ/พระธาตุ ต่างจากปุถุชนทั้งหลายขึ้นมาได้  

ความศักดิ์สิทธิ์ของพระบรมสารีริกธาตุและพระธาตุย่อมมาจากคุณธรรมความดีงามของพระอริยเจ้าเหล่านั้น รวมทั้งเทพที่รักษาองค์พระธาตุ

เล่าไว้เป็นเกร็ดเล็กเกร็ดน้อย พร้อมกับต้องการตอกย้ำถึงการบูชาพระธาตุให้สมฐานะอุบาสกอุบาสิกา และลูกศิษย์หลวงปู่

   เพิ่งอ่านเจอกระทู้นี้ ผมก็ขออนุรักษ์ธรรมคำสอนและแบบปฏิบัติของหลวงปู่แบบเดิมครับ หลังจากสับสน เหมือนกัน

ขอบคุณครับ