เนื่องจากมีโอกาสได้อ่านหนังสือ "กิ่งก้านแห่งโพธิญาณ" ที่ระลึกในพิธีเปิดอนุสรณ์สถานบูรพาจารย์ พระโพธิญาณเถร (ชา สุภัทโท) ณ วัดป่าอัมพวัน

หนังสือนี้ พระอาจารย์จันดี กันตสาโร เจ้าอาวาสวัดป่าอัมพวัน เป็นผู้ริเริ่มให้จัดทำ มีเนื้อหาที่น่าประทับใจมาก เพราะเป็นการรวบรวมคติธรรมและความประทับใจในหลวงพ่อชาที่บรรดาศิษยานุศิษย์ที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ที่เคยร่วมศึกษาข้อวัตรปฏิบัติกับหลวงพ่อชาบันทึกไว้

เพียงดินเห็นว่าน่าจะเป็นการสร้างกำลังใจแก่สมาชิกบ้านหลวงปู่อมยิ้มได้ไม่น้อยทีเดียว โดยจะค่อย ๆ ทยอยนำมาลงให้ได้อ่านกันนะคะ

พระอธิการพนม สนฺตจิตฺโต

วัดป่าห้วยแก้วสันติธรรม จ. นครราชสีมา

ท่านเล่าไว้ว่า

   "มีคนหนึ่งแฟนตายแต่เขาก็มีผู้หญิงมาด้วย หลวงปู่ชาเห็นดังนั้นก็ถามว่าใครนั่นน่ะ? เขาตอบว่าเพื่อนใหม่ครับ

   หลวงปู่มองดูแล้วพูดว่า โอ๊ย! มันโกหกว่าแฟนตาย นั่นคนใหม่

   หลวงปู่ไม่ดุแต่ท่านพูดให้คิด ท่านไม่พูดเล่นแต่พูดจริง คนส่วนมากฟังเหมือนพูดเล่นเล่นแต่ว่าเป็นจริง จริงแต่ว่าเป็นเล่น คำพูดทุกอย่างของท่าน เป็นสิ่งเตือนใจทั้งนั้น แต่คนทั่วไปที่ไม่เข้าใจก็จะบอกว่า โอ้! หลวงปู่พูดแหย่ พูดหยอก แต่อันที่จริงแล้วท่านพูดให้ได้คิด

   เช่นมีคนถามว่าทำไมแฟนจึงตาย? ท่านจึงถามกลับว่าใครเกิดมาไม่ตายบ้างล่ะ? ถ้าเกิดมาแล้วไม่ตาย ทำไมไม่หาแฟนที่มันไม่ตายล่ะ ไปแต่งทำไมกับคนที่ตายได้ล่ะ? เราจะคิดยังไงเพราะคนเกิดมามันก็ต้องตาย คนที่นั่งร้องไห้อยู่ก็ต้องตาย

   ถ้ามีใครมาทำให้ดุท่านก็ดุ แต่ถ้าใครไม่มาทำให้ดุหลวงปู่ก็ดี ยกตัวอย่างเช่นบางคนมาเพื่อขอความเห็นจากหลวงปู่ในการตัดสินใจบางอย่าง แต่เมื่อหลวงปู่ให้ความเห็นแล้วก็ไม่ทำตามเพราะเอาตามใจเจ้าของเป็นใหญ่ มาบังคับเคี่ยวเข็ญให้หลวงปู่ออกความเห็น ครั้นไม่ถูกใจก็ไม่เอาอีก

   ปีที่อาตมาบวช หลวงปู่ได้นำพระภิกษุสามเณรออกเยี่ยมทุกสำนักสาขา สมัยนั้นท่านแข็งแรงมาก มีแขกขายผ้าเอารถมาบริการและช่วยถ่ายรูปทุกวัด เมื่อก่อนแขกขายผ้าไม่เคยมาหาหลวงปู่ แต่เหตุที่ได้มาเพราะแม่บ้านของเขาถูกผีสิง หลังจากนั้นเขาก็มารับใช้หลวงปู่อยู่เสมอ เอารถปิกอัพมารับไปและช่วยถ่ายรูป

   เมื่อถ่ายรูปไปครั้งหนึ่งแล้ว เขาก็จะบอกว่าถ่ายอีกสักรูปกันเสีย หลวงปู่จึงบอกว่าไม่ใช่กันเสียแต่ต้องกันได้ ถ้ารูปแรกมันไม่ได้ ต้องกันรูปที่สองให้มันได้ เพราะฉะนั้นต้องกันได้ ท่านไม่ได้ดุแต่เราไม่เข้าใจ เราไม่เป็นเอง เมื่อท่านพูดแล้วจะได้ข้อคิดหลายอย่าง"

ครูบาอาจารย์หลาย ๆ ท่านก็เป็นเช่นนี้ คือบางทีเหมือนจะพูดเล่น แต่ถ้าน้อมพิจารณาให้ดีก็จะได้ประโยชน์มาก หรือบางทีเหมือนติติงตัวท่านเอง แต่ที่แท้ เรานี้เองแหละ!

อย่างรูปหลวงพ่อชาข้างบนนี้ ถ่ายโดยกำนันคำ (จำนามสกุลไม่ได้) ซึ่งเป็นกำนันที่ย้ายไปปฏิบัติงานหลายท้องที่ในจังหวัดศรีสะเกษ และ จังหวัดอุบลราชธานี ด้วยความที่หลวงพ่อชาทราบอัธยาศัยของกำนันคำว่าเป็นชอบวัตถุมงคลและของขลังต่าง ๆ

ดังนั้น แทนที่ท่านจะสงเคราะห์กำนันคำผู้ขวยขวายอุปัฏฐากวัดหนองป่าพง ด้วยการสนองความต้องการในเรื่องวัตถุของขลัง ในวันทีหลวงพ่อรับนิมนต์ไปที่บ้านของกำนัน ท่านจึงบอกกำนันว่าให้ไปเอากล้องมา ท่านจะเข้าฌานให้ถ่ายรูปเอาไปบูชา

ซึ่งฟังดูแล้ว เหมือนท่านพูดเล่น ๆ แต่แท้ที่จริงแล้ว ท่านตั้งใจทำให้จริง ๆ หลวงปู่ดู่เองก็เคยบอกว่าหากเป็นรูปถ่ายครูบาอาจารย์ (ที่เป็นพระแท้) แล้วก็ไม่จำเป็นต้องเสกอีก แต่ถ้าจะเสกรูปหรือวัตถุมงคลใด ๆ พระผู้เสกต้องเข้าฌานได้จึงจะขลัง 

ลุงสิทธิ์จะพาออกไปไกลเสียแล้ว

ขอบคุณคุณเพียงดินสำหรับเรื่องราวหลวงพ่อชาจากแง่มุมของพระที่เคยอยู่กับหลวงพ่อชามาก่อน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นเรื่องราวที่ไม่เคยได้ยินได้ฟังมาก่อนเลยครับ 

พระอธิการบุญมี เตชธฺมโม

วัดป่าทุ่งวัว จ. ฉะเชิงเทรา

ข้าพเจ้าชอบใจธรรมของหลวงปู่ชาที่ว่า

"ปลาได้น้ำใหม่ว่ายทวนกระแสน้ำขึ้นไปหากินอย่างเพลิดเพลิน

เมื่อถึงฤดูน้ำลดไม่เฉลียวใจจึงลงมาไม่ทัน

เมื่อน้ำแห้งขอดจึงเป็นเหยื่อของมด"

อุปมานี้เปรียบเหมือนคนในยุคปัจจุบันที่หลงไปกับกระแสของโลก

ลุงสิทธิ์ไม่รู้จักเล่น line ได้ยินคำว่าแทงโก้ (tango) นึกไปถึงจังหวะเต้นรำอย่างรุมบ้า ชะชะช่า ฯลฯ อะไรประมาณนั้น ท่าทางว่าจะหลงยุค ตามเขาไม่ทันเสียแล้วสิเรา น้องเหลิมหรือน้อง ๆ คนไหนพอจะสอนให้ได้ไหมนี่ การประคองตัวในสังคมสมัยนี้ ทำไมจึงยุ่งยากซับซ้อนหนอ 

เมื่อตอนเป็นเด็กเล็ก เห็นพี่สาวไปซื้อหนังสือธรรมะของท่านพุทธทาสภิกขุ ชื่อหนังสือว่า "ตัวกู-ของกู" มาวางไว้ที่บ้าน

ลุงสิทธิ์ถามพี่สาวว่า "ตัวกู-ของกู หมายความว่าอะไร พระท่านต้องการบอกอะไร ...ตัวกู-ของกู ของใครของมัน ต่างคนต่างก็ต้องรู้สิ?"

คำตอบคือความเงียบ ...เงียบไปหลายปี กว่าจะมาเจอหลวงปู่ครูบาอาจารย์และพระพุทธเจ้า

พระอาจารย์สว่าง กลฺยาโณ

ที่พักสงฆ์ป่าคำเจริญ จังหวัดศรีสะเกษ

...วันหนึ่ง ข้าพเจ้ามีโอกาสเข้าไปกราบนมัสการหลวงปู่ที่ใต้ถุนกุฏิของท่าน ขณะนั้นหลวงปู่กำลังสนทนาธรรมกับญาติโยมอยู่ มีโยมคนหนึ่งถามปัญหาว่า

"หลวงปู่ครับ การปฏิบัติธรรมทำไมจึงทุกข์ยากลำบากเหลือเกิน?"

หลวงปู่ตอบว่า "ปฏิบัติธรรมมันไม่ยากหรอก ที่มันยากเพราะโยมไม่ปฏิบัติ"

โยมถามต่อไปว่า "เพราะอะไร โยมจึงไม่ปฏิบัติครับ"

หลวงปู่ตอบว่า "เพราะว่าโยมมันหลงในโลก"

หลวงปู่อธิบายต่อไปอีกว่า "ความหลงนี้สำคัญมากนะ เมื่อความหลงเข้าครอบงำมันก็เห็นผิด เห็นดีว่าเป็นชั่ว เห็นชั่วว่าเป็นดี เห็นบุญว่าเป็นบาป เห็นบาปว่าเป็นบุญ"

จากนั้นหลวงปู่ก็เล่านิทานธรรมะ เรื่องคนหลง ให้โยมฟัง ข้าพเจ้านั่งอยู่ในที่นั้นจึงจำกิริยาอาการของหลวงปู่ได้แม่นยำ

หลวงปู่เล่าว่า "มีคน ๆ หนึ่ง ไปจับปลาในหนองน้ำด้วยความโลภ อยากจะได้ปลามาก ๆ

เขาใช้มือคลำไปตามขอบบึงจนสัมผัสรูแห่งหนึ่ง เขาคิดว่าคงมีปลาอยู่ในนั้นจึงล้วงมือเข้าไปในรู เขาจับสัตว์ได้ชนิดหนึ่งและคิดว่าเป็นปลา จึงจับมันแน่นยิ่งกว่าเดิม แต่ในความเป็นจริงมันคืองู

เหตุใดเขาจึงทำอย่างนั้น เพราะเขาคิดว่างูคือปลา เขาจับมันแน่นอยู่อย่างนั้นไม่ยอมปล่อย นี่คือความไม่รู้ นี่คือความหลง

เช่นเดียวกับโยมบางคนที่เห็นว่า การปฏิบัติธรรมเป็นเรื่องทุกข์ยากลำบาก กินมื้อเดียว กินในภาชนะเดียว ไม่ได้กินมื้อเย็น ตื่นแต่เช้ามืด นอนดึก คิดไปต่าง ๆ นานา คิดแล้วก็เป็นทุกข์ไปเสียทุกเรื่อง

แต่พระกลับเห็นการปฏิบัติธรรมเป็นเหตุให้พ้นจากความทุกข์ มันคิดกลับกันอย่างนี้ ความคิดของคนหลงหรือคนไม่ได้ปฏิบัติ กับความคิดของผู้รู้ หรือผู้ปฏิบัติ มันคนละอย่างกัน"